اتو کلاو (Autoclave) چیست ؟

اتوکلاوها یکی از مهم ترین و پرکاربردترین دستگاه ها در حوزه آزمایشگاه، پزشکی و … هستند که از بخار آب تحت فشار برای ضدعفونی کردن و از بین بردن باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و هاگ‌های تجهیزات استفاده می کنند.

در این دستگاه رطوبت موجود در بخار به طور موثر گرما را منتقل می کند تا ساختار پروتئینی باکتری ها و هاگ ها از بین برود. اتوکلاوها معمولا در دماهای بالای 100 درجه سانتی گراد که در آن  آب به بخار تبدیل می شود مورد استفاده قرار می گیرند. شکل ظاهری این دستگاه ها  به صورت محفظه بسته می باشد و انواع مختلف رومیزی، ایستاده و با طول های متفاوت دارند.

اجزای اتوکلاو

ساده ترین شکل اتوکلاو نوع زودپز یا اتوکلاوهای رومیزی آزمایشگاهی است. در زیر توضیحات کلی در مورد اجزا مختلف اتوکلاو ارائه شده است:

محفظه فشار:

محفظه فشار جزء اصلی اتوکلاو بخار است که از یک محفظه داخلی و یک محفظه بیرونی تشکیل شده است. محفظه داخلی از استیل یا فولاد ضد زنگ ساخته شده است که در داخل پوشش بیرونی ساخته شده از محفظه آهنی قرار دارد. اتوکلاوهای مورد استفاده در آزمایشگاه های بهداشتی دارای یک پوشش بیرونی هستند که با بخار پر می شود تا زمان لازم برای رسیدن به دمای استریلیزاسیون را کاهش دهد. محفظه داخلی جایی است که در آن وسایلی که قرار است استریل شوند قرار می گیرند.

درب:

یکی از اجزای مهم دیگر اتوکلاو درب آن است. هدف از گذاشتن درب بستن فضای خارج و ایجاد حالت استریل در داخل اتوکلاو است. درب از طریق پیچ و واشر آزبست هوابندی می شود.
درب از اجزای مختلف دیگری مانند موارد زیر تشکیل می شود:

فشار سنج:

فشار سنجی روی درب اتوکلاو وجود دارد تا فشار ایجاد شده در اتوکلاو در هنگام استریل سازی را نشان دهد. وجود فشارسنج ضروری است زیرا ایمنی اتوکلاو و شرایط کاری عملیات را تضمین می کند.

واحد تخلیه فشار/ سوپاپ:

سوپاپی که روی درب اتوکلاو وجود دارد، همان سوپاپ (سوت) زودپز است. سوپاپ فشار داخل محفظه را با آزاد کردن مقدار مشخصی بخار با بالا رفتن خود کنترل می نماید.

دریچه اطمینان:

یک شیر اطمینان روی درب اتوکلاو وجود دارد که در مواقعی که اتوکلاو عملکرد خود را انجام ندهد یا فشار داخل به طورغیرقابل کنترلی افزایش پیدا کند بسیار ضروری است.  این شیر دارای لایه نازک از لاستیک است که برای رها شدن فشار و جلوگیری از خطر انفجار وجود دارد.

مولد بخار/ گرمکن برقی:

یک مولد بخار الکتریکی یا دیگ بخار در زیر محفظه وجود دارد که از سیستم گرمایش الکتریکی برای گرم کردن آب و تولید بخار در محفظه داخلی و خارجی استفاده می کند. سطح آب موجود در محفظه داخلی بسیار حیاتی است، اگر آب کافی نباشد احتمال سوختن سیستم گرمایش وجود دارد. از طرف دیگر، اگر آب بیش از حد لازم باشد، ممکن است با سینی ها و سایر اجزای موجود در داخل محفظه تداخل پیدا کند.

مولد خلا ( در صورت وجود):

در بعضی از انواع اتوکلاوها، یک مولد خلاء مجزا وجود دارد که هوا را از داخل محفظه بیرون می کشد تا در داخل محفظه خلاء ایجاد کند. وجود یک سری از حفره های هوا در داخل محفظه ممکن است موجب رشد میکروارگانیسم های مختلف شود. به همین دلیل است که محفظه خلاء جزء مهمی از اتوکلاو است.

خنک کننده پساب:

بسیاری از اتوکلاوها دارای سیستمی برای خنک کردن پساب قبل از ورود به لوله های تخلیه می باشند. این سیستم از هر گونه آسیب به لوله زهکشی به دلیل ارسال آب جوش به بیرون از اتوکلاو جلوگیری می کند.

اتوکلاو چگونه کار می کند؟

اتوکلاو بر پایه استریل سازی حرارتی مرطوب کار می کند که در آن از بخار تحت فشار برای استریل کردن مواد موجود در داخل محفظه استفاده می شود.

فشار بالا نقطه جوش آب را افزایش می دهد و بنابراین به دستیابی به دمای بالاتر برای استریل کردن کمک می کند.

آب در حالت عادی در دمای 100 درجه سانتی گراد تحت فشار طبیعی جوی (760 میلی متر جیوه) می جوشد. با این حال در صورت افزایش فشار، نقطه جوش آب افزایش می یابد.

به همین ترتیب، فشار بالا همچنین نفوذ سریع گرما به قسمتهای عمیق تر مواد را تسهیل می کند و رطوبت موجود در بخار باعث منعقد شدن پروتئین ها می شود که موجب از دست رفتن غیر قابل برگشت عملکرد و فعالیت میکروب ها می شود.

این اصل در اتوکلاو مورد استفاده قرار می گیرد که در آن آب در دمای 121 درجه سانتی گراد با فشار 15 psi یا 775 میلی متر جیوه به جوش می آید. هنگامی که این بخار با سطح تماس پیدا می کند، با انتشار گرمای نهان میکروب ها را می کشد.

پس از اتمام مرحله استریل سازی (که به میزان آلودگی مواد داخل آن بستگی دارد)، فشار از داخل محفظه از طریق سوپاپ آزاد می شود. سپس فشار داخل محفظه به فشار محیط باز می گردد در حالی که اجزای داخل آن برای مدتی گرم می مانند.

نحوه راه اندازی و استفاده از اتوکلاو

به طور کلی، اتوکلاو در دمای 121 درجه سانتیگراد به مدت حداقل 30 دقیقه با استفاده از بخار اشباع شده تحت فشار حداقل 15 psi کار می کند.

موارد زیر در هنگام کار با اتوکلاو باید رعایت شود:

1. قبل شروع استفاده از اتوکلاو، باید موارد باقی مانده از چرخه قبلی را بررسی کنید.

2. سپس مقدارآب کافی داخل محفظه قرار گیرد.

3. اکنون موادی که قرار است استریل شوند در داخل محفظه قرار گیرند.

4. سپس درب بسته شود و پیچ‌ها برای اطمینان ازهوابندی بسته شده و گرمکن برقی روشن ‌شود.

5. سوپاپ های اطمینان برای حفظ فشار لازم در محفظه تنظیم شوند.

6. هنگامی که آب داخل محفظه به جوش می آید، مخلوط هوا و آب از طریق لوله تخلیه خارج شود تا تمام هوای داخل آن جابجا شود. هنگامی که حباب های آب از لوله خارج نمی شوند، می توان از جابجایی کامل اطمینان حاصل کرد.

7. سپس لوله زهکشی بسته شده و به بخار داخل آن اجازه داده می شود تا به سطوح مورد نظر (در اکثر موارد 15 پوند) برسد.

8. پس از رسیدن به فشار، سوت زده می شود تا فشار اضافی از محفظه خارج شود.

9. بعد از سوت، اتوکلاو برای مدت زمان نگهداری کار می کند که در اکثر موارد 15 دقیقه است.

10. اکنون گرمکن برقی خاموش است وبه اتوکلاو اجازه داده می شود تا خنک شود تا زمانی که فشارسنج نشان دهد که فشار داخل به فشار اتمسفر کاهش پیدا کرده است.

11. بعد از آن لوله تخلیه باز می شود تا هوا از خارج به داخل اتوکلاو وارد شود.

12. در نهایت، درب باز شده و مواد استریل شده از محفظه خارج می شوند.

کاربرد اتوکلاو

اتوکلاوها ابزار مهمی برای اطمینان از استریل کردن مواد حاوی آب هستند، زیرا نمی توان آنها را با استریل کننده حرارت خشک استریل کرد. بعلاوه، اتوکلاوها برای هدف های مختلف دیگر نیز استفاده می شوند.

از آنها برای ضد عفونی زباله های بیولوژیکی خاص و استریل کردن محیط، ابزارها و ظرف های آزمایشگاهی استفاده می شود.

توصیه می شود پسماندهای پزشکی که ممکن است حاوی باکتری، ویروس و سایر مواد بیولوژیکی باشند، قبل از دفع با اتوکلاو غیرفعال شوند.

در آزمایشگاه‌های پزشکی، از اتوکلاوها برای استریل کردن تجهیزات پزشکی، ظروف شیشه‌ای، تجهیزات جراحی و ضایعات پزشکی استفاده می کنند.

به طور مشابه ، از اتوکلاوها برای استریل سازی محیط کشت، ظروف قابل ضدعفونی، لوله های پلاستیکی و سر سمپلر استفاده می شوند.

شرکت آرا راستین آزما ارائه دهنده خدمات فنی و آزمایشگاهی امیدوار است با این مطلب توانسته باشد اطلاعات مفیدی به شما عزیزان ارائه داده باشد. برای تعمیر سوکسله یا سرویس دوره ای دستگاه با ما تماس بگیرید:

مهندس آرا: 09127867976

کلید واژه: مهندس آرا – آرا راستین آزما – تعمیر دستگاه های آزمایشگاهی – ژنتیک – سلولی مولکولی – صنایع غذایی – mohandes Ara – Ara Rastin Azma

کلید واژه: مهندس آرا – تعمیر اتوکلاو – اتوکلاو – آزمایشگاه عمومی – آرا راستین آزما – خدمات تخصصی فنی

 

تعمیرات تجهیزات آزمایشگاهی، سرویس میکروسکوپ،تعمیر میکروسکوپ، سرویس و تعمیر، تعمیر اتوکاتو، دوربین میکروسکوپ،لنزمیکروسکوپ، تعمیر آون،تعمیر کوره،کوره،آون، اتوکلاو، ژلداک،ژل داک ،سانتریفیوژ، میکروفیوژ، سمپلر، تعمیر و سرویس سمپلر، سرویس سمپلر، کالیبراسیون سمپلر، کالیبراسیون، تجهیزات آزمایشگاهی ، آزمایشگاه عمومی،ژنتیک سلولی مولمولی، صنایع غذایی، هات پلیت، الکترومنتل،ریل تایم، کرایوسکوپ،روتاتور، شیکر،ترموسایکل ، پی سی ار،دستگاه پی سی آر، انکوباتور، پی اچ متر، یخچال دار، خدمات فنی آزمایشگاهی،